Binalarda projelendirme safhası bittikten ve kontroller yapıldıktan sonra bütçe oluşturmak, teklif vermek ya da almak amacıyla söz konusu binanın metrajı çıkarılır. Biz burada en çok kullanılan Mekanik Tesisat sistemlerinden bahsedeceğiz. Binada öngörülen Mekanik Tesisat altyapısı genellikle şu bileşenlerden oluşur;

Isıtma Tesisatı
Bir binada genelde Isıtma tesisatı olarak Kazan, Radyatör, Fancoil, Isıtma Sirkülasyon Pompaları, Gidiş-Dönüş Boru Hatları ve Kollektörler, Yine bu hatlar üzerine konulan Vana ve Armatürler yer alır. Genel olarak ısıtma kazanlarında kapalı devre olarak ısıtılan su belli bir sıcaklığa ulaşır ve pompalar yardımıyla sirküle edilerek ortamdaki radyatör fancoil gibi ısıtıcı elemanlar ile ortamın ısıtılması sağlanır.

Havalandırma Tesisatı
Havalandırma Tesisatı, binanın hava kalitesinin iyileştirilmesini bununla birlikte mevcut havanın ve/veya dışarıdan alınan taze havanın mevsime göre şartlandırılarak ortama verilmesini sağlar.

Klima Santralleri havayı içerisindeki fan yardımıyla basınçlandırır. Daha sonra hava hemen öndeki ısıtma veya soğutma serpantininden geçerek ortam için istenen sıcaklığa ulaşır. Havalandırma kanalları yardımıyla istenen mahallere hava belli derecelerde iletilmiş olur. Kanallardan çıkış noktalarında menfez, difüzör, anemostad gibi havalandırma elemanları kullanılır. Egzoz havalandırması, bunun tersi yönünde çalışan bir fan yardımıyla ortamdaki kalitesiz hava dışarı atılır. Dışarı atılırken ısı geri kazanımı ya da karışım havalandırması yapılabilir. Tuvalet, banyo gibi mahallerde sadece egzoz yapılır. Ortama Kapı Transfer Menfezi yardımı ile hava girişi yapılmalıdır. Soğutma yapıldığı zamanlar için yoğuşma olmaması için kanala izolasyon yapılmalıdır. Ayrıca ısı kazancı olmaması için izolasyon faydalıdır. Isıtma mevsiminde de ısı kaybını önlemek için izolasyon yapılmalıdır.

Klima Santrali dışında Havalandırma ve Egzoz Fanları, Egzoz Aspiratörleri, Vantilatörler sistem içerisinde benzer görevler yaparlar.

Soğutma Tesisatı
Soğutma Tesisatında kullanılan akışkan türüne göre sistem değişir. Soğutucu akışkan su ise Hava Soğutmalı Chiller ya da Su Soğutmalı Chiller kullanılır. Su Soğutmalı Chiller için Soğutma Kulesi gereklidir. Genellikle Su Soğutmalı Gruplar kapalı mekanda kullanılabilir. Soğutma Kulesi ise açık havada olmalıdır. Hava Soğutmalı Gruplar açık havada olmalıdır. Üzerindeki fanlar ile hava yardımıyla atık ısı ortama verilir.
Soğutucu akışkan (R134, R410A gibi) kullanılan sistemlerde; VRF, Split Klima, Multisplit Klima Sistemleri gibi cihazlar kullanılabilir. Bu üniteler dış ünite ve iç ünite prensibiyle çalışır. Dış ünitede akışkan ısısını dış ortama verir ve ortamı soğutacak dereceye ulaşır. İç üniteye kompresör yardımıyla ulaştırılır. Soğutucu akışkan, İç ünitede serpantinden geçerken, iç ünitedeki fanın, ortamdaki havanın serpantin ile ısı alış verişi sağlaması sonucunda ortama soğuk hava üflenir. Özet olarak dış ünite dışarıdaki sıcak havayı ısıtır. İç ünite içerideki havayı soğutur. Genelde klimalar ısıtma modunda da çalışabilirler. Isıtma modunda ise soğutma modunun tam tersi bir presipte iş görürler.

Yangın Tesisatı
Mekanik Tesisat Sistemlerinde Yangın Tesisatı iki kısımda işlenir. Sulu Yangın Söndürme Tesisatı ve Yangın Duman Tahliye Sistemleri. Bunların dışında FM200 gibi kuru kimyevi gazların kullanımı ile Gazlı Yangın Söndürme Sistemleri de gereklilik noktasında tesis edilir. Genellikle ülkemizde Yangın Tesisatı; Ülkemizde geçerliliği devam devam eden Yangın Yönetmeliği çerçevesinde belirlenir. Eksik kalan noktalarda Amerikan Yangın Standardı NFPA ile projelendirme ve uygulama yapılır.
Sulu Yangın Söndürme Sistemlerinde üç ana belirleyici ünite vardır. Yangın Suyu Deposu, Yangın Pompası, Sprinkler Boru hattı. Yardımcı elemanlar Yangın Pompa Dairesindeki vana grupları, kat istasyonlarındaki gruplamalar ile fıskiye ve püskürtme sistemini sağlayan sprikler üniteleridir. Sistemin amacı yangın başladığında yangının yayılmasını önlemek ve itfaiye gelene kadar zaman kazanmaktır. Sistemin çalışma prensibini özetlersek; Yangın Pompaları kapalı hattı belli bir su basıncında tutar. Ortamdaki sprinkler yangın anında ortam belli bir sıcaklığa ulaşınca içerisindeki civanın genleşmesiyle patlar ve borulardan su geçişi sağlanır. Bu arada su geçişini algılayan akış anahtarları pompanın panosuna kontak verir ve pompa devreye girer. Sistem manuel kapatılıncaya kadar veya depodaki su bitene kadar pompa çalışmaya devam eder.
Yangın Duman Tahliye Sistemleri, Aspiratörler ve Vantilatörler kullanılarak yapılır. Burada Kaçış noktalarına vantilatörler yardımıyla hava basınçlandırılarak insanların dumandan azami ölçüde korunması sağlanır. Binadaki belli havalandırma şaftlarından duman tahliye edilir. Ayrıca asansör boşluklarına da havalandırma yapılır. Bu sistemler genelde yangın anında duman dedektörleri ve yangın alarm panelleri devreye girdiğinde çalışmaya başlarlar. Oldukça güçlü ve yüksek kapasiteli cihazlardır.
Yangın Önleme Sistemleri belli periyotlarla test edilmeli ve hazır durumda tutulmalıdır. Arızalarının sürekli kontrol edilmesi can güvenliği açısından çok önemlidir.

Sıhhi Tesisat
Sıhhi Tesisatı üç ayrı sistemde inceleyebiliriz. Temiz Su Tesisatı, Atık Su Tesisatı ve Yağmur Suyu Tesisatı.

Temiz Su Tesisatını kabaca dört ayrı ünitede inceleyebiliriz. Su deposu, Hidrofor, Temiz Su boru hattı, Vitrifiye ve Armatürler. Su deposuna şebekeden gelen su depoya alınır ve bu depodan ihtiyaca göre hidrofor yardımıyla sisteme verilir. Su üst basınç değerine ulaştığında hidrofor stand-by konumuna geçer yani durur. Şebekede kullanım olduğunda basınç düşer ve belli bir alt basınç değerine ulaştığında hidrofor tekrar devreye girer. Ayrıca şehir şebeke suyu su deposu ve hidrofora uğramadan direkt şebekeye de bağlanır. Su debi ve basıncı yeterli iken sistem direkt şehir şebekesinden de beslenebilir. Eğer şebeke suyu kullanım için yeterli temizlik ve yumuşaklıkta değil ise su arıtma tesisatı kurulmasında fayda vardır.

Temiz Su Tesisatında kullanım amaçlı Sıcak su Tesisatı da kurulabilir. Burada Boyler cihazından yararlanılır. Isıtma Kazanından gelen primer devre sirkülasyon pompası yardımıyla boyler primer devresine alınır. Boyler içinde primer devre genelde spiral şeklide boru hattından geçer ve cihazın içindeki suyu ısıtır. Isınan su bir pompa yardımıyla sisteme verilir. Temiz su, binada ıslak hacimlerde (Banyo, Tuvalet, Mutfak gibi) Lavabo, Duş Teknesi, Evye vb. vitrifiye elemanları; Duş Bataryaları, Evye Bataryası, Musluklar, Lavabo Bataryası gibi armatürler ile kullanım sağlanır.

Atık su Tesisatlarında atıklar PVC boru hatları yardımıyla bina dışındaki rögarlara ulaştırılır. Yatay boru hatlarına belli bir eğim verilir (%1 veya 2). Düşey hatlarla rögar seviyesinin üzerine kadar getirilir. Daha sonra bu hatlar yatayda tekrar gruplanarak ve eğim verilerek rögarlara ulaştırılır. Projelendirme safhasında en önemli konu boru çaplarının doğru seçilmesidir. Bunun için yük birimi sistemi kullanılır. Her vitrifiye ünitesinin belli bir yük birimi vardır. Süzgeçler de böyledir. Bu birimler toplanarak elde edilen değerin karşılığı borunun çapı belirlenir. Hattın bitimi eğer rögar kotunun altında ise basınçlı terfi istasyonları kurulmalıdır. Bu görevi atık su dalgıç pompaları görür. Eğer tahliye edilecek atık foseptik ise pompa çarkları parçalayıcı bıçaklı tip olmalıdır. Kirli su ise buna gerek yoktur. Dalgıç pompalar mümkünse yedekli olmalıdır. Seviye flatörleri kuyunun taşma ihtimaline karşı sık sık kontrol edilmelidir. Flatörler kuyudaki alt ve üst seviyeleri belirlerler. Alt seviyede pompaya dur kontağı verir. Kuyu dolup üst seviyeye ulaşınca pompa çalışır. Alt seviye flatörü pompanın susuz çalışarak motorunun yanmasını önler. Üst seviye flatörü ise kuyunun dolu olduğunu bildirir ve aynı zamanda taşmaya engel olur.

Yağmur Suyu Tesisatı ise bina çatısı ve teras bölgelerinde biriken suyun tahliye edilmesini sağlar. Çatı ve teraslarda yüzeye belli bir eğim verilerek yağmur suyu süzgeçlerine veya ızgaralarına toplanır. Süzgeçler yağmur suyu boruları ile irtibatlıdır. Böylece yağmur suları bina dış duvarından veya yağmur suyu şaftlarından rögarlara tahliye edilir. Yine kotun düşük olduğu yerlerde dalgıç pompalar iş görür. Günümüzde Enerji Tasarrufu için Gri Su Dönüşümü adı altında yağmur suları ve/veya fosseptik olmayan atık sular çeşitli filtreler ile arıtılarak; bahçe sulama, araç yıkama gibi amaçlarla kullanılabilmektedir.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]